Шоира ва адиба Глория Габуарди 1945 йилда Марказий Америкада жойлашган Никарагуа мамлакати пойтахти Манагуада туғилган. Шу шаҳардаги Марказий Америка Университетида докторлик унвонини олган. 1974-1979 йилларда у Мексикада яшаган. Кейинчалик она юртига қайтиб, жамоат ишларида фаол иштирок этиш билан бирга бадиий ижодга катта эътибор қаратади. Бир нечта китоблар муаллифи саналган Глориянинг асарлари немис, италян ва румин тилларига таржима қилинган. У 1982 йилда йирик адабий мукофот соҳиби бўлган. 2004 йилдан буён Гранада шеърият анжумани координатори вазифасида фаолият олиб бормоқда. Глория Габуарди шеърлари ўзбек тилига илк бор таржима қилинмоқда.
СЎЗ САЛТАНАТИ
Бир макон истарам – сўз салтанати,
Каломлар наҳрига кўнгил илҳақдир.
Инсоний дардларни ювиб ташлолсам,
Илдизин руҳимга қадаса тақдир.
Кимга ўхшар эдим – тилла изловчи,
Хомхаёл баҳрида сузган бир шоввоз
Ва ё ҳурриятни севувчи жонбоз.
Калом салтанати
Қанотли дўстлар
Шохдан шохга қўнса ўйноқлаб, нафис,
Юлдузнинг туси-ю шамол таъмини
Йигит эҳтиросин самимийлигин
Қила олсам ҳис.
Инсонни борича англашга,
Денгиз ва юлдуздан ўргулиб,
Руҳу тан билан ул баробар
Жонимга фароғат бергулик
Руҳга сўз дунёси истарам,
Қалбимнинг хоҳиши кенг юртдай
Барча эл излаган ноқарам
Инжулар тизмаси мисоли
Юртимнинг қоронғу шомида
Тилимдан ташқари отилмиш
Бир дунё – каломлар жомида,
Қирғоғидан ошган
Дарё – сўз баҳри,
Олдидан не чиқса этар зумда ғарқ,
Алдагувчи умид сузар оғзимда,
Тирик орзуларни ўлдиргувчи шавқ.
Лабларимни куйдирмоқ учун
Тасаввур калитин,
Амбония, Банда, Тернат ва Тидор
Оролларин ранги ва нордон таъмин
Йўллари, фожиа, саргузашти ла
Веспуччи ва Магелланнинг оҳ дарёсида
Тақдим этмоқ учун менга бус-бутун
Қаршимда сўнгги бор тўхтамоғи-чун
Биргина кўзингнинг нури деб хорман,
Чайқалишинг орзу остонасида,
Сачрашингга оппоқ саҳфага зорман.
ЧЎҒ РАНГИДА БИР КУН КЎРСАЙДИМ
Гоҳ жисмингнинг асл ёшига
Мослашолмай бўласан ҳалак
Боринг битта енгилгина руҳ
Ва оламни бузиш ишқида
Уриб турган эркин бир юрак.
Гоҳо яра, чандиқ тўла тан,
Ташналикда бужмайган кўнгил
Гир айланиб қулару, излар
Нафас ростламоққа бир чаман.
Лек қалб қилар ёлғонга тоқат,
Кўрар вафосизлик, сотқинлик
Тарк этаркан муваффақият
Парча-парча бўлишдан асраб
Ҳаётий куч сақлар сени тик
Капалаклар юртига дохил
Йўлбарс мисол дунё кўзига
Найзаси-ла ўқталади дил.
Гоҳо жисмим ила руҳимни
Бирлаштириш ишқида ёнгум
Яшамасин деб якка-якка:
Жисмим баъзан сўлғин ва сокин
Милтираган юлдуз мисоли
Билдирмайин кетар пинакка
Ё шамоллар ўйнашиб нолон
Булут тизган биллур заррадай,
Руҳим эса ўхшар малакка
Гоҳида ул серғайрат қоплон.
Ҳар иккиси ичимда юрсин,
Яшаб битта осмон остида
Шимол жануб шарқу ҳам ғарбнинг
Ёнарқўнғизлари машъалдай
Йўлларини ёритиб турсин
Тўкилмоқчи бўлган кўзёшни
Ортга қайтармоқлик қасдида
Тўқишади ажиб қиссалар
Юртимдаги Ҳолливуд каби,
Қанот қоққан кабутарларга
Ҳавас ила боқишар табиий,
Айтса бўлар ҳар нени шеърда
Мана оппоқ саҳфа чизгани
Хаёлдаги олам тасвирин,
Ўқимоққа кўзларим билан
Вақтнинг гўзал мавжу живирин
Ва қайтадан сафарга чиқмоқ
Топиш-чун зўр севги шивирин.
Ўтинаман,
Руҳу жисмим боғлангиз менинг
Кузатайин тунни қўрқмасдан,
Ажратолинг ҳақдан ёлғонни
Ҳақиқатни эса абасдан
Қоча билай оқшомги ғамдан
Куй қўриқлар мулойимлигим
Жаннатий оҳанг-ла оқувчи
Дарёларни кўрайин шахдам,
Кўрай қуёш нурини тутган
Ул ибодатхоналарни ҳам
Юракларда мўъжизаларни
Ҳикоялар умидлар ила
Сақлаш учун ўсар бир тиргак
Бунинг бари эмасдир чўпчак
Демак
Яланғоч чополгум шамол-ла бир зум
Чирмолгум ўзимни ой ёғдусига
Чўғ рангида бу кунни кўргум!
ОШИҚ ИҚРОРИ
Тан оламан, севаман уни.
У онамнинг алласидаги
Миттигина тилла тангача,
Отам чўпчагидаги тойчоқ,
Онам тўккан аччиқ-аччиқ ёш,
Отам чеккан беҳисоб қийноқ.
Ўғлимнинг ўйинчоқ рубоби,
Сан-Хуан-дел-Сурдаги ўшал
Кучли денгиз тўлқинларидир,
Дунёнинг Сан Хуанидаги
Аломати, қайноқ шитоби
Гранада кўлининг саккиз
Минг квадрат километрли
Тарихи ул юрт этагида
Бул ошёним, болаларимдир
Ва суйганим халқ эрур шаксиз.
Бу қалбимда яшар бир чаман,
Тан оламан, уни севаман.
Шу сабабли ундан кетаркан
Бўлакланган қушчаман гўё.
У ичимда ажиб қасида
Қирғоқ ошиб айқирган дарё
Юрагимнинг қоқ ўртасида
Қуюқ ўсган оғоч каби ул
Унда ёшим тўкилмас буткул.
У томирда кезиб юрган қон
ҳам киришиб ўсган шох-шабба
шаббоданинг жўшқин эсиши
деразада ёриқ очган тонг.
Очлик, қувғин, ғаму қашшоқлик,
Ташвиш, азоб, унутиш ва ё
Ҳақ-ноҳақнинг сохта сояси
Тўса олмас мени севишдан
Этиб сув ва вулқон дояси.
Қирғин юртим менинг
Никарагуа
камалак туғилиб ўлган бир макон
ўзининг жаннату дўзахи билан
Хазиналари-да хаёлга тўлиқ,
аччиқ-аччиқ ютум, ёниқ хўрсиниқ,
фирдавсга менгзайди уни ривоят,
халқларнинг доимий уруш-жанжали
қон
ва юрак мавжуд бир маскан
узоқ юришдан сўнг ниҳоят
биз уфқни топдик беомон.
У мени тушунар, қароқчилару
Йиртқичлар забт этган тоғ тизмасидай
Кенгликлар мисоли ёяди мени.
Унинг ёмғирлари, кўпиги оша
Қанотли Минотавр устига миниб
Бўлмағур хаёлни қўриқловчи ул
Аждаҳо цингари қилдим томоша.
Шу боис ҳам ўлган чоғимда
Унинг осмони-ла кўмилсам қани,
Теримни чайишса кўлнинг сувига
Тупроғи қопласа қанийди таним,
Унинг номи менинг исмим-ла
Ёнма-ён жўр айтилсаку-я:
Глория, Никарагуа.
Инглиз тилидан Аъзам Обидов таржима қилди
