Mehmon muallif – Shohjahon Shodiyev

Shohjahon Shodiyev,  1990-yil  6-iyunda  Samarqand  viloyati  Pastdarg’om  tumani Esaboy qishlog’ida  tug’ilgan. Jizzax  shahridagi  “Sayiljoy” akademik  litseyida o’qigan. 2009-yilda Jizzax  Politexnika institutiga shartnoma asosida o’qishga  qabul qilinib, 2013-yilda institutni tamomladi. Qurilishda loyihachi, Qurilish  texnologiyalari kasb-hunar  kollejida o’qituvchi bo’lib ishlagan. Anchadan buyon qatralar, hajviyalar yozadi. Shohjahonga o’qib-izlanishda omad, hayoti davomida katta zafarlarga erishishini tilaymiz.

Begona mehr

U har kuni mehribonlik uyi eshigiga termulib, onasini kelishini intiqib kutardi. Qani edi yura olganida onasini izlab o’zi yoniga borardi. Tillari gapirolganida edi. “Onajon!” deb ovozini boricha baqirib izlardi. Yaxshiyamki quloqlari eshitadi, his qiladi. Uning ham yashashga haqqi bor …

Kunlardan bir kuni, uni aravachasida yetimxonaning mehribon tarbiyachisi kechki sayrga olib chiqdi. U yo’lda mashinalar, uylar, odamlar hammasiga birma-bir ko’z yugurtirib borardi. Ular bir chinorning tagiga kelib, tin olishdi. Bir ozdan so’ng yoniga kulrang mashina kelib to’xtadi. Uning chap eshigi ochilib, undan savlatli bir erkak tushdi. O’ng eshigidan sohibjamol bir ayol tushib, bolalar bog’chasi tomon ohista yurib ketdi. Ozroqdan so’ng, qo’ng’ir sochli bolani yetaklab, sohibjamol ayol ko’rindi. Qo’ngir sochli bola besh-olti qadam qolganida qulochini keng yozib, “dadajon!” deb yugurdi. Savlatli erkak ham egilib qo’llarini oldinga tashlab, o’z o’g’lini bag’riga oldi va yuz-ko’zlaridan o’pib, uni mashinasining orqa o’rindig’iga o’tqizdi. Zum o’tmay ular ko’zdan g’oyib bo’lishdi. Bu tasodif voqeani ko’rgan bola mehrga zor ko’zlari bilan tarbiyachisiga boqdi.

  • Seniyam bir kuni ota-onang kelib, bag’riga bosib, shunday mashinada olib ketishadi,- dedi mehribon tarbiyachi uni ko’nglini ovutib. Bolaning ko’ngli allanechuk o’rtandi…

Kunlar  o’tib, bechora, nogiron, yetim bolaga  “Ona yer” mehr ko’rsatib, o’z bag’riga oldi.

 

Boy otaning nasihati

 

Yangi boy o’glini  mashinasi ruliga o’tqizib, unga haydashni o’rgatardi.

–        Kalitni buraysan, muftani o’ng oyog’ing bilan bosib, skorostga

solasan-u, gazni bosasan. Unday keyin rulni boshqarasan.

O’g’il otasini aytganini qilib, mashinani chaqqonlik bilan boshqarib, tezligini

oshirardi. Bundan faxrlangan ota o’g’liga dedi:

–        O’g’lim! Otang yoningda ekan doim gazini bos!

Mashina tezlikda burilib yuk mashinasi  kamazga ro’baru kelib qoldi.

Otaning qichqirig’i:

–        Tormozni bos o’g’lim! Tormozni!

O’g’il gazni bosdi…

 

Poraxo’r  domlaning  qonuni

Bersang –olasan!  Bu  qonun ibtidoiy  jamoa  davridan buyon  mavjud va bundan  keyin  ham  yo’q  bo’lmaydi.  Dunyo  turguncha  Agar dunyoda  bu qonun  bo’lmasa, hamma  muammo  urush  bilan  hal  bo’ladi. Xuddi  hindularga  o’xshab, yer  uchun, oziq-ovqat  uchun va  hokazo. Men senlar bilan urush- janjal  qilish  niyatim yo’q.  Fikrimni  tushungandirsizlar. Starstalaringga  aytganman. Lekin  besh qo’l  barobar emas. Tashsha va yashsha!.. Yilda ikki  marta  sessiya tugashi  arafasida, “Bersang-olasan” qonunini  talabalarga yaxshilab tushuntirardim. Axir u mening qonunim.

Men domla  Dangal  Oldiyevman.  O’qitgan talabalarimga  “Bersang-olasan”  qonunimni qo’llab o’qitib,  ko’p  pand  yeganman…

Yangi  mashina  olish  uchun  avtosalonga  bordim. Navbat  kutish  jonga  tegdi, boshlig’i   bilan  gaplashib tezroq mashinani olgim  keldi. O’zim o’qitgan  talabam Bektemirov serrayib turibdi. Avtosalon egasi kim? O’zingmisan? Qanday  erishding  bunday  muvaffaqiyatga?

  • Ey, ustoz, o’zingizmisiz, o’rgatgansiz-u bersang-olasan O’shani  qo’lladik-da.
  • Yaxshi, barakalla. Mashinaga pul o’tkazgan edim, to’rt  oy  bo’layaptiyam hech  daragi yo’q. Shuni tezroq..
  • O’ylanmang ustozjon, ozroq shapkasi bor. Boshqalarga  ming  dollar, sizga yarmi-da,  ustoz,- dedi tirjayib Bektemirov.  Iflos, poraxo’r  ichimda  so’kindim, mayli  o’zim o’qitganman-ku. Faqat darsga kirmay, mashinasida  kira qilib yurardi.
  • Bo’pti, kelishdik, sen aytgancha bo’laqolsin. Shapkasini berdim-u mashinani  qo’lga

Yo’lda mashinada ketayotsam, yo’l  patrul  ximati xodimi to’xtatsa bo’ladimi.

Tezlikni  oshirgan  emishman. O’zi yangi mashina tez yuradi-da. Bu turshak GAIiga          termulib  qarasam, o’zim  o’qitgan  talaba Yo’lchiyev.  “Ustoz, sizni tanidim. Yangi  mashina olibsiz, bir haq bering, deb to’xtatdim-da”,- dedi. Ovsar  yangi  mashina  olib  cho’ntagim  qurigan bo’lsa, sen  ustozingga  iltifot  ko’rsatib  yedirib-ichirib  qolmaysanmi. To’rtta DAN xodimiga yuz dollar to’lab, o’zlaring yeb ichasizlar dedim.  Yo’lchiyev ham “ustoz, kelib  turing!” deb qoldi. Ovsar, nuqul mendan  restoranda “haq”  berib, baho  olardi.

Kredit olib, biznes  qilaman, deb bankka  bordim.  Hujjat  yig’ishni  o’zi  bo’lmas ekan. Ko’p   vaqtni  olarkan. Tayyor  biznes  rejamni chippakka  chiqarib  o’tiribdi  yaramaslar.  Sizga  o’zimiz  tuzib  beramiz, ozroq  soqqadan  cho’zasiz  deydi, yulg’ichlar. Shartta  boshlig’iga arz  qilib  kirsam, o’zimni  tolibim To’ychiyev  o’tiribdi. Esimga  tushdi, yozib  kelgan  referat,  mustaqil  ishlarini birovga  yozdirib  kelgansan deb yuziga qaratib  otib  yuborardim. Boshga  tushganni ko’raverarkanmiz. Ustoz, ustoz deb ochiq  yuz  bilan samimiy  kutib  oldi. Aniq  u  ham men o’rgatgan  qonunni qo’llagan. “O’shalarga  ozroq  yordam qiling” – bankirlarning  tarafini oldi u. Bank ishi  shu – bersang-olasan. Nima  bo’lsa  bo’lsin,  dedim-u bir-ikki  yuz  dollar  berib biznes  reja tuzdirib, kredit oldim. Endi  hokimning  oldiga  kirib,  sotib  olgan  joyim to’g’risidagi qarorga  qo’l qo’ydirib  olsam, katta  biznesmenman-da!

Hokimiyatda  hokimni oldiga  kelganlar  ko’p  ekan , navbatga  yozdirib, bir  haftadan  keyin qabuliga  kirdim. Ne  ko’z  bilan  ko’rayki,  o’zim  o’qitgan Qaytmasov qarshimda men  hokimman deb  turibdi. Esladim, esladim, u  ‘starsta’  edi. Zachot  pulini yig’ib  bermasang  senga  baho  qo’ymayman, deb  qo’rqitgan edim  bir  vaqtlar. Endi qo’lga  tushib  o’tiribman. “Qonuningiz har  joyda  ish  berarkan”,- dedi u ustimdan  kulgandek. Bir  vaqtlar  sizga  xizmat  qilganman, o’shani uzmasangiz  bo’lmaydi deb  turib  oldi, muttaham. O’chini oldi-ya, shunchasiga xizmat  qildim-ku, mayli  sengayam… O’qitgan talabalarimni  qarang.  Men o’rgatgan “Bersang – olasan”  qonuni  qo’llab  shunday   natijalarga  erishibdi.  Men  esa  haliyam  o’sha-o’sha  domlaman.  Eh,  attang  ayb  o’zimda ,  shu  qonunimni  patentlab  qo’yishim  kerak  edi-da. Kim, qachon va  qayerda foydalansa, meni  hisob  raqamimga bir  foizdan pul  o’tkazgandayam, hozir  milliarder  bo’lib  ketardim-a! Attang!

###